Coğrafi konumu..

Adahan;  Doğu Anadolu Bölgesinin Kuzeydoğusunda yer alır. Atatürk'ün silüetinin görüldüğü Damal/Karadağ, Yalnız Çam dağları, Kısırın dağı, Kel dağ gibi yükseltiler bulunur. Ardahan, Göle, Çıldır, Hanak ovaları ve platolar yer alır. 
Kura nehri ve kolları önemli akarsularıdır. 
Doğu Anadolu Bölgesinin 2. büyük gölü olan Çıldır gölü ve Aktaş  (Hazapin) gölü Çıldır sınırları için de  bulunmaktadır. 
Karasal iklim hüküm sürmektedir.
Kırsal bir bölgedir. 
Tarım ve hayvancılık yapılır. Arıcılık  yapılmaktadır. Çıldır gölün de balık avcılığı yapılır. 
Ardahan ili;  Çıldır, Damal, Göle, Hanak, Posof ilçeleri ve köyleri yerleşme yerleridir.

Ardahan Üniversitesi, Kültür Merkezi, Türk Gözü ve Aktaş sınır kapıları, Kars - Tiflis demir yolu ile Anadolu'dan Kafkasya'ya köprü görevi görmektedir Ardahan... 

Tarihi;
Ardahan adı Gürcüce Arta Anı  olarak bilinir
M.S. 628 yılında Hazar Türklerinin Arda boyunun yerleşmesi ile Ardahan  adını aldı. 
1064 tarihin de Alpaslan Anı kalesini aldı. Çıldır ovasında Gürcü kralı ile yaptığı savaşı kazandı. 
Çıldır beyliğini kurdu. Ardahan'da beyliğin içerisin de yer aldı. Beyliğin merkezi önce Çıldır gölü   için de  yer alan Akçakale (göl festivalinin yapıldığı yer) oldu.  Daha sonra Rabat köyünün sınırların da sarp bir kaya üzerin de yer alan Şeytankale olmuştur. 

1461 tarihinde Fatih Sultan Mehmet'in Trabzon'u alması ile Osmanlı Devleti, Gürcistan'a sınır oldu.

Osmanlı - İran savaşı sonun da imzalanan 1555 tarihli Amasya antlaşması ile Osmanlı devletine bağlandı. Çıldır sancağı kuruldu. 

Sancağın Merkezi, Akçakale (Çıldır gölünde ki ada üzerindedir), Şeytankale (Rabat köyünde) Güney doğu da İsak Paşa sarayı, Kuzey - Batı da Oltu kalesi oldu. 
Osmanlı Devletine, yıllık vergi veriyordu. 

Zaman zaman da el değiştirdi. 
1855 savaşında,  Ardahanın Rusya'nın eline geçmesi ile Serasker Zarif Paşa şöyle diyor: "İstanbul'un kapısı düştü." 
Ardahan 1856 Paris Antlaşması ile Osmanlı devletine geri verildi. 
1877 - 1878 Osmanlı Rus savaşı sonun da imzalanan Berlin kongresi ile savaş tazminatı olarak Kars - Ardahan - Batum (Elviya-Selasiye bölgesi) Rusya'ya verildi. 
Ekim 1917 Rusya'da devrim yapıldı. Vilidamir  Lelinin önderliğin de Bolşevik yönetimini  kuruldu. 

Bolşevik yönetimi, 1.Dünya savaşından çekildi. Osmanlı Devleti ile Brest - litovki antlaşmasını imzaladı (3 Mart 1918). 
Doğu Anadolu'dan çekildi. Kars - Ardahan - Batum'u Osmanlı Devletine geri verdi. Böylece 40 yıllık hasret sona erdi. 

30 Ekim 1918 Mondros Ateşkes antlaşmasında İtilaf devletleri, Osmanlı Devletinden bu bölgeyi boşaltmasını istedi. Gerekçe olarak 1.dünya savaşına girerken, burası sizin toprağınız değildi diyerek boşaltılması istendi. Osmanlı devletin de buna uydu. Ve bölgeyi boşalttı. 

Bölge de otorite boşluğu meydana geldi. Ardahanı  Gürcüler, Çildırı Ermeniler işgal etti. 

Bölge de halk kendi yönetimini kurma çalışmasına başladı. 

Kars'da milli şura devleti kuruldu. 

Ardahan'da 3 - 5 Ocak tarihlerin de 1.kongre, 7 - 9 Ocak 1919 tarihlerin de genişletilmiş 2. Kongre yapıldı. Bu kongreler de Kars da Cenub-i  Garb Kafkasya  Cumhuriyetinin kurulmasını destekleme kararı çıktı. 

Cenub-i garp Kafkas Cumhuriyeti Devleti Kars'da kuruldu. 

Bu Devletin:
18.maddelik Anayasası var. 
Cumhurbaşkanı; Cihangirzade İbrahim bey
Meclis üyesi : 131 milletvekili içinde Türk, Kürd, Ermeni ve Gürcülerden oluşmaktaydı. 
Meclis Başkanı : Çıldırlı Dr. Esat Oktay dı. 
Bakanlar kurulu: 12 tane bakanlığı var. 
Çalışmalarına başladı.
Bölgede genel asayışı sağladı. 
Türklerin kurduğu İlk Cumhuriyetti. 
17 - 18  Ocak 1919 tarihinde yapılan Kars kongreleri sonunda kuruldu. 
13 Nisan 1919 tarihin de İngilizler Kars'ı işgal ettiler, kurulmuş devlete son verdi.  Cumhurbaşkanını, bakanlar kurulu üyelerini tutukladılar. Malta adasına sürgün ettiler. 

Kars'da olmayan meclis başkanı Dr. Esat Oktay Kars'a geldiğin de halk ; ne yapacağız   diye sorduğun da Dr. Esat Oktay şöyle diyor.  
"Her insan kümesi, bir mücadale merkezidir." mücadaleye devam edeceğiz diyor, 
Bu çalışmaların Erzurum Kongresinin toplanması ve  önemli kararların alınmasına katkısı oldu. "Vatan bir bütündür, asla parçalanamaz." ilkesi Ardahan kongresin de alınmış karardı. 

İngilizler kısa  süre sonrada bölgeyi Ermenilere bıraktılar ve ayrıldılar.

Ermenilerin taşkınlıkları arttı.  

15.kolordu komutanı Kazım Karabekir komutasındaki kuvvetler 30 Ekim 1920 de  Karsı aldılar.
23 Şubat 1921 de Ardahanı, 25 Şubat  1921 Çıldır'ı Anavatana katıldı.

Ardahan mutasaraflık olarak yönetimini sürdürdü. 1926 da ilçe olarak Kars'a bağlandı. 
1992 tarihin de  İl oldu. 

9 Ocak 2021 tarihli, Milli Piyangonun çekilişin deki biletler de  kullanıldığı ÇILDIR GÖLÜ >KARS  arması bilmeyerek de olsa, yanlış olmuştur. 

MİLLİ PİYANGO İDARESİNE HATIRLATMAK İSTERİM!.. 

1.Çıldır gölü, doğu Anadolu bölgesinin 2. Büyük gölüdür. 
Çıldır adıyla bilinir. Çıldır Ardahan ilinin ilçesidir. 
Osmanlı Devletin de Çıldır sancak beylikliği yapmıştı. 
Her yıl Çıldır göl festivali yapılmakta, bu da Çıldır'a mal olmuştur. 

2. 1855 yılın da Ardahan'ın Rusya'nın eline geçmesiyle Serasker Zarif Paşa şöyle diyor;  "İstanbul'un kapısı düştü. " yurt savunması için önemini vurgulamıştır. 
3. "Boğazlar boğazımız, Kars - Ardahan omiriliğimizdir."
Boğazlarıın su yollarımızın  yurt savunmasında ki önemini vurgularken, Kars - Ardahan'ın öneminide savunma açısından vurgulamıştır. 
Kazım Karabekir Paşa 
4. Anadolu'dan - Kafkasya'ya köprüdür Ardahan... 
Posof, Türk Gözü sınır kapısı, Çıldır, Aktaş sınır kapısı, Çin'e giden demir yolu, Kars - Tiflis demir yolu olarak Çıldır'dan, Gürcistan'a geçmekte.
5. Ardahan Üniversitesi ve Kültür merkezi ile eğitim yeri olması. 
6. Atatürk'ün silüetinin görüldüğu Karadağ da Ardahan'ın Damal ilçesindedir. 

Bu değerleri de göz önün de bulundurarak, 
23 Şubat 1921 tarihi Ardahan'ın kurtuluş günüdür.  Milli  Piyango İdaresi özel çekiliş yapmalı, adını da ÇILDIR GÖLÜ > ARDAHAN  koymalı, böylece yapmış olduğu hatasını da telafi etmiş olur.
Ayrıca;  Çıldır Gölün de yatırım yapmak için Ardahan valiliği, Çıldır Kaymakamlığı, Ardahan ve Çıldır Belediye  başkanları  ile işbirliği yaparak, uygun gördükleri yer de Milli Piyango idaresinin katkıları ile  yatırım yapmalı, adı da Milli Piyango  olmalı...